Miras kalan bir tarla, aile yadigarı bir apartman dairesi ya da yatırım için ortaklaşa alınmış bir arsa… Türkiye’de birçok taşınmazın birden fazla sahibi, yani hissedarı bulunuyor. Peki, bu hissedarlardan birinin borcu olduğunda, sahip olduğu hisse haczedilebilir mi? Bu hisse satılabilir mi? Cevap evet, ancak süreç mülkiyetin türüne göre tamamen değişiyor. Gelin, bu karmaşık gibi görünen ama aslında temel mantığı basit olan süreci birlikte aydınlatalım.
Mülkiyet Türünü Anlamak: Paylı Mülkiyet mi, Elbirliği Mülkiyeti mi?
Öncelikle tapunuzun türünü bilmeniz gerekiyor. Hisseli tapular temelde ikiye ayrılır:
- Paylı Mülkiyet: Bu türde her ortağın hisse oranı bellidir. Örneğin, bir taşınmazın %50’si sizin, %50’si diğer ortağınızındır. Tapuda oranlar net bir şekilde yazar.
- Elbirliği Mülkiyeti: Genellikle miras yoluyla kalan mülklerde görülür. Bu türde, ortakların belirli bir oranı yoktur. Tüm ortaklar, mülkün tamamı üzerinde birlikte hak sahibidir. Tek bir kişinin kendi payını ayırması veya satması, diğer ortakların onayı olmadan mümkün değildir.
Borçlunun Hissesi Nasıl Haczedilir ve Satılır?
İşte kilit nokta burası! Alacaklının, borçlu ortağın hissesini sattırma süreci, yukarıdaki mülkiyet türlerine göre farklı işler.
- Eğer Mülkiyet “Paylı” ise: İşler daha basittir. Alacaklı, borçlu ortağın tapuda belli olan hissesini doğrudan haczettirebilir ve icra dairesi aracılığıyla satışını talep edebilir. Diğer hissedarların bu sürece doğrudan müdahale hakkı genellikle yoktur.
- Eğer Mülkiyet “Elbirliği” Halinde ise: Süreç biraz daha karmaşıktır ve ek bir dava gerektirir. Alacaklı, borçlunun payını doğrudan sattıramaz. Önce icra hukuk mahkemesinden özel bir “yetki belgesi” almalıdır. Bu belgeyle, borçlu adına “ortaklığın giderilmesi (izale-i şuyu) davası” açar. Bu dava, mülk üzerindeki elbirliği halini sona erdirmeyi amaçlar. Mahkeme, tüm ortakları davaya dahil eder ve genellikle taşınmazın tamamen satılarak, elde edilen paranın hissedarlar arasında paylaştırılmasına karar verir. Borçlunun payına düşen para da alacaklıya ödenir. Bu dava, satış isteme süresini de durduran önemli bir adımdır ve görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesi’dir.
Açık Artırma Sürecinde Bilinmesi Gerekenler
- Teminat: Satış kararı verildiğinde, taşınmaz açık artırma ile satılır. Eğer borçlu, taşınmazın %20 veya daha fazla hissesine sahipse, alacaklı ihaleye teminat ödemeden katılabilir.
- Tarımsal Araziler: Eğer satılacak mülk, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu kapsamında bir tarım arazisi ise, toplulaştırma gibi özel durumlar söz konusu olabilir ve bu durumda hisseli satış yerine arazinin tamamının satılması gerekebilir.
Sonuç: Karmaşık Süreçlerde Güvenilir Yardımcınız
Hisseli taşınmazların haczi ve satışı, birçok hukuki detayı ve farklı prosedürleri içinde barındıran teknik bir konudur. Özellikle elbirliği mülkiyetinde “ortaklığın giderilmesi” davası gibi adımlar, süreci uzatabilir ve karmaşıklaştırabilir. Hak kaybı yaşamamak, doğru adımları zamanında atmak ve bu bürokratik engelleri aşmak için profesyonel destek almak en doğrusudur. Kanunify, en karmaşık hukuki süreçleri bile sizin için basitleştirerek, mülkiyet haklarınızı korumanıza ve hedeflerinize güvenle ulaşmanıza yardımcı olmak için burada.
